Met regelmaat rijden grote vrachtwagens vol met zand weg bij de Beuningse Plas. De waterplas wordt afgegraven voordat het uiteindelijk een recreatie- en natuurgebied wordt. Maar waar gaat al dat zand naartoe? En hoe werkt dat afgraven, dat eigenlijk opzuigen is, precies?
Het terrein aan de Nieuwe Pieckelaan ten zuidoosten van Beuningen en ten westen van Nijmegen en Weurt is immens. Zandbergen van zo’n 20 meter hoog bepalen het decor. Transportbanden brengen zand en grind naar de juiste berg. Maar het begint allemaal bij een betrekkelijk klein bootje dat in de steeds groter wordende plas ligt. De zandzuiger.
Drijvende leiding
Bij dit bootje komt al het zand vandaan. Onder grote druk wordt de grond met en waterstraal los gespoten. Tegelijkertijd worden het losgekomen zand, het grind en de stenen opgezogen. Deze worden door een drijvende leiding over het water naar een eerste toren gepompt. Hier worden gelijk de te grote stenen en keien gescheiden door een zeef en automatisch op een aparte hoop gegooid.
Het zand dat overblijft, bevat nog veel water. Dit wordt met behulp van een rad gescheiden. “Waar het ons om te doen is, is wat je aan de andere kant uit het rad ziet komen”, vertelt Hans van der Putten vanaf de toren. Het rad draait door een grote bak waar water en zand in zit en legt het zand op een eerste transportband. Deze loopt naar een eerste grote berg.
Verschillende soorten zand
Van een afstandje lijkt dit alleen zand, maar in werkelijkheid is dit grind en zand van verschillend formaat. Een andere transportband loopt onder de berg door. “Hierop ligt eigenlijk alles door elkaar heen”, zegt Van der Putten. Hij haalt een hand door de transportband en laat het zien. In zijn hand liggen inderdaad kiezels, maar ook veel fijner zand. Dit ongesorteerde spul gaat naar een nog groter hoog gebouw, ongeveer in het midden van het terrein. Hier wordt het zand en het grind verder op maat gescheiden. Zo ontstaan nog vier bergen. “Eén met grind van 2 tot 6 millimeter, en naarmate je verder de andere kant op gaat wordt het steeds fijner.”
Zand ophalen en wegbrengen
Dit zand kan vervolgens op bestelling van klanten in een silo worden geladen. Een vrachtwagen rijdt onder de silo en de chauffeur bedient zelf de klep van de silo waardoor het zand in de laadbak valt. Vervolgens rijdt hij op een weegschaal waardoor precies wordt gemeten hoeveel zand er afgenomen is. “En dan komt het leuke moment, want dan gaat ie ons betalen”, zegt Van der Putten lachend. Het zand wordt verkocht aan allerlei gebruikers, zoals groothandels, steenfabrieken en tussenhandelaren. Driekwart van het zand wordt daarvoor met vrachtwagens naar schepen aan de Westkanaaldijk in Nijmegen gebracht. Het overige zand wordt met vrachtwagens naar een specifieke plaats van bestemming gebracht, bijvoorbeeld naar bouwlocaties in de buurt.
MSB is in augustus 2020 begonnen met het winnen van zand in de Beuningse Plas. De klasseerinstallatie, zoals de installatie die al het zand sorteert officieel heet, is gedeeltelijk afkomstig van de Lentse Plas en werd al eerder geïnstalleerd. Bij de Beuningse Plas wordt ongeveer 300 ton zand per dag opgezogen. Het duurt ongeveer tot 2035 voordat de zandwinning is afgerond. Dan moet de Beuningse Plas klaar zijn. Een natuurgebied waar voor een deel gerecreëerd kan worden ter grootte van ongeveer 72 hectare. Qua invulling vergelijkbaar met de huidige Lentse Plas.
Bron met korte video: https://www.gelderlander.nl/